Kapitalist Ekonomi Sistemi Nedir? Özellikleri - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mayıs 02, 2018

Kapitalist Ekonomi Sistemi Nedir? Özellikleri

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Kapitalist Ekonomi Sistemi Nedir? Özellikleri 

Ekonomik sistemlerden kapitalist ekonomi sistemin özellikleri nelerdir? Kapitalist ekonomi sistem ile ilgili terimler, olumlu ve olumsuz sonuçları.


Kapitalist Ekonomi Sistemi
Tüm ekonomik etkinliklerin bireylerin özgür iradelerine bırakıldığı; üretim, tüketim, bölüşüm ve değişimi düzenleme işinin serbest piyasa mekanizmasına devredildiği ekonomik sisteme kapitalist ekonomi sistemi adı verilir. Bu sistemin geçerli olduğu bir toplumda devlet ekonomik yaşama müdahale etmez, temel siyasi ve ekonomik kuralları belirler. Kapitalist ekonomi sisteminin felsefi temellerini liberalizm, bireycilik ve haz-elem düşüncesi oluşturur.

Liberalizm, insanların her alanda özellikle ekonomi alanında sınırsız özgürlüğe sahip olmaları gerektiğini, devletin insanlara müdahale etmemesi gerektiğini savunan düşünce sistemidir. Liberalizme göre bu durum gerçekleşirse insanlar daha mutlu, işlerinde daha üretken olacak, toplumun refahı da artacaktır.

Bireycilik, ihtiyaçların karşılanması ve giderilmesinde bireysel yararın toplumsal yarardan daha önce gelmesi gerektiğini savunan görüştür. Bu görüşe göre, her birey kişisel yararını gerçekleştirmeye çalışırsa ekonomik yaşam bir düzene girecek ve toplumsal yararı beraberinde getirecektir. Yani bireysel yarar toplumsal yararı gerçekleştirecektir.

Haz-elem düşüncesi, insanların doğaları gereği haz peşinde koştuklarını, elemden kaçtıklarını ifade eder. Kapitalist ekonomi sisteminde ekonomi alanında özgür olan insanlar, kendilerine haz verecek olan kâra yöneleceklerdir.

Kapitalist ekonomi sisteminde; özel mülkiyet hakkı ve sözleşme özgürlüğü ile piyasa ve fiyat mekanizması, sistemin işlerliğini sağlar.

Kapitalist ekonomi sisteminde üretim yapılan araçlar üzerinde özel mülkiyet söz konusudur. Üretim araçları; toprak, fabrikalar gibi üretim yapmaya yarayan her şeydir. Bu sistemde bireylerin bunlara sahip olma hakkı vardır. Özel mülkiyete tanınan bu önemli yer, insanların üretim yapılan araçlara sahip olmak için çalışmalarına ve sistemin dinamizm kazanmasına yol açmıştır.

Kapitalist ekonomi sisteminde temel ekonomik sorunların çözümü, piyasa ve fiyat mekanizmasıyla belirlenir. Bu piyasa serbestçe işler. Bu piyasaya dışarıdan karışılmazsa temel sorunlar şöyle çözümlenebilir:

Serbest piyasada malın, emeğin ve paranın değeri, arz – talep dengesine göre belirlenir. Arz, piyasaya sürülen mal miktarıdır. Talep ise bu maldan almak isteyen ve o malı alacak ekonomik güce sahip olan kişileri gösterir. Arz talep dengesine göre; bir mal, para ya da emek piyasada az ancak ona duyulan ihtiyaç fazla ise, onun değeri artar. Piyasada fazla ancak ona duyulan ihtiyaç az ise de onun değeri azalır. Tüketiciler sahip oldukları gelirleri kendilerine en uygun faydayı sağlayacak şekilde harcamak isterler ve bunun için çeşitli mal ve hizmetleri istedikleri gibi seçerler. Bu tüketici tercihleri, üreticiler için kılavuz olur ve üreticiler, istenilen mal ve hizmetleri, en yüksek kârları elde edecek şekilde, en düşük maliyetle üretmeye çalışırlar. Üretim faktörlerine sahip olanlar, üretime yaptıkları katkı ölçüsünde üretimden pay alır, böylece gelirin en adil şekilde dağılması mümkün olur. Ekonomik gelişme de girişimcilerin kâr isteğinin itici gücüyle yeni yatırımlar yapması ve yenilik peşinde koşması sayesinde gerçekleşir.

Kapitalist ekonomi sistemi, olumlu ve olumsuz sonuçlara yol açmıştır.
Olumlu olan sonuçları şöyle sıralanabilir:
• Üretime katkıda bulunanlar, üretime yaptıkları katkı oranında pay alacaklarından gelir dağılımı iyi ayarlanabilir.

• Girişimciler kâr isteğiyle yeni ürünler ve yeni teknolojik gelişmeler peşinde koşacağından ekonomik gelişme sağlanabilir.

Kapitalist ekonomi sisteminin olumsuz sonuçları da vardır ve bu nedenle eleştirilmiştir.
Bu eleştirilerin bazıları şunlardır:
• Kapitalist sistem zenginlerin daha zengin, fakirlerin daha fakir olmalarına yol açar.

• Bu sistemde toplumun ihtiyaç duyduğu mallar değil, alım gücü olanların talep ettiği mallar üretilmektedir. Bunun nedeni, bu malların yüksek kâr elde edilmesine yol açmasıdır. Bu durum da toplum açısından israfa neden olur.

• Kapitalist ekonomi sistemi, enflasyona yol açabilir. Çünkü, bu sistemde tasarruftan çok harcama yapılmaktadır.

• Bu sistemde çeşitli konularda bireysel yarar önde gelmekte bu durum da toplumsal yararın sağlanamamasına neden olmaktadır. Kâr etmek ön planda olduğundan bireye daha çok kâr getiren bir mal, toplumsal yarar sağlayan bir maldan daha fazla üretilir. Örneğin, daha çok kâr getiren mal kedi maması ise verem aşısından daha çok üretilir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder