Mentorluk Kavramı ve Mentorluk Türleri - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mart 02, 2018

Mentorluk Kavramı ve Mentorluk Türleri

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Mentorluk Kavramı ve Mentorluk Türleri

İş ve eğitim hayatının karmaşık bir hal alması teknolojinin sürekli gelişmesi ile birlikte kurumların ve kişilerin gelişen olaylara ayak uydurması biraz zorlaşmıştır. Adaptasyon sürecini hızlandırmak ve yeni oluşumlara ayak uydurabilmek amacıyla mentorluk süreci de önem kazanmıştır. Birçok örgüt mentorluk sürecinin önemsemekte ve kullanmaktadır. Örgütler ve çalışanlar için önem arz eden mentorluk kavramının kökeni 1699 yılına dayanmaktadır. Mentorluk ilk olarak 18 yy. Da yayınlanan bir kitap içerisinde anlatılmıştır. İlk anlamı yakın dost ve deneyimli arkadaş olarak kullanılmıştır. Mentorluk kavramı anlamsal olarak farklılaşarak günümüze kadar gelmiştir.


Mentorluk kavramı günümüzde hemen hemen her alanda kullanılmaktadır. Örgütler de, iş görenlerin yetiştirilmesinde, eğitim kurumlarında kullanılan mentor teriminin kökeni antik Yunan’a dayanmaktadır. Mentr kelimesinin anlamı günümüze kadar değişerek gelmiştir. Mentor yol gösterici, deneyimli arkadaş, bilgili kişi ve kişiye destek olan gibi farklı tanımlanmıştır. Eğitim de mentorluk da ise yeni başlayan eğitimcilerin iyi birer öğretmen olması sağlamakta ve uyum sürecini hızlandırmaktadır.

Mentorluk Kavramı ve Mentorluk Türleri
Mentorluk Kavramı ve Mentorluk Türleri

Mentorluk örgütlerin ilerlemesi ve bu ilerlemenin sürekli olması için fayda sağlamaktadır. Örgütün planlı ve program bir şekilde ilerlemesi ve çalışanlar arasında uyumu sağlayarak düzen kurulmasını sağlar. Mentorluk sayesinde kişiler kurum içi hedeflere ulaşabilmekte ve kariyer planları yapabilmektedir. Mentorluk süreci içerisinde kişiler var olan yeteneklerini geliştirmekte ve gizil güçlerinin farkına varabilmektedir. Mentorluk bir gelişim aracıdır. Mentorluk süreci içinde öğrenciye yol gösteren ve gelişimini sağlayan kişiye mentor denilir. Mentorluk sürecinin başarıya ulaşması mentorun özelliklerine bağlıdır. Öncelikle mentorun iletişim becerileri iyi olmalı ve bireyin sahip olduğu becerilerin ve yeteneklerin farkında olması gerekmektedir. Mentorluk süreci öğrenci mentor arasında gecen bir süreçtir. Mentor öğrencinin hedefleri doğrultusunda öğrenciyi hedeflerine ulaştırmak için yol göstericiliği yapar.

Mentorluk eğitimi günümüzde eğitim, sanayi, sanat gibi farklı alanlarda kullanılmaktadır. Mentorluk süreci öğrenciyi geliştiren, yol gösteren, eğitmen, olumlu davranış geliştiren, yetenek geliştirici, disipline eden, iletişim becerilerini geliştiren, başarılı ve deneyimli lider gibi vasıfları taşıyan kişilerin önderliğinde yürütülen profesyonel bir iştir. Mentorluk süreci ve mentorun sorumlulukları kurumdan kuruma değişmektedir.



Mentorluk Türleri

Son zamanlar da bireyler ve örgütler iş yaşamında devamlılığı sağlayabilmek ve iş verimliliği artırmak için mentorluk ilişkisine başvurmaktadır. Mentor kişileri belli bir düzen ve sistem içinde iş yaşamına hazırlamaktadır. Farklı kurumlarda ve farklı işlerle uğraşan birçok kişi mentorluk sürecine katılmaktadır. Mentorluk sürecine genellikle öğrenciler, iş görenler, iş verenler katılırken son zamanlarda mentorluk süreci tıp, eğitim ve diğer meslek gruplarından da birçok kişinin katıldığı görülmektedir.
Mentorluk sürecinin hem örgütsel hem de kişisel faydaları bulunmaktadır. Mentorluk örgütün devamlılığını, kişilerin iş doyumunu, iş stresini azaltma, çalışanların iş yerinde terfi sağlama gibi birçok faydası bulunmaktadır. Birden fazla faydası bulunana mentorluk formel, informel ve elektronik mentorluk olarak üç başlık altında incelenmektedir.

Formel Mentorluk

Formel mentorluk alanı belli zaman ve belli bir program dâhilinde gerçekleşen ve daha çok kurumların tercih ettiği mentorluk türüdür. Formel mentorluk da örgüt için de çalışan kişilerin kariyer gelişimini sağlamak ve devamlılığını artırmak için kişilere rehberlik edilmektedir. Formel mentorluk da sürecin işleyişi mentor ve öğrenci eşleştirmesi, programın içeriği belli kurallar çerçevesinde gerçekleşmektedir. Formel mentorluk zaman olarak diğer mentorluk çeşitlerine göre daha kısadır. Formel mentorluk zamansal sınırları belirlenerek belli bir örgüt için de ve örgüt çalışanlarına yönelik yapılmaktadır. Mentorluk süreci, mentor öğrenci arasındaki ilişki, öğrenme durumu, değerlendirme gibi konular bir program dâhilinde gerçekleşmektedir. Bu mentorluk türünde mentor ile öğrenci arasında resmi bir belge imzalanmaktadır. Formel mentorluk da örgütün çıkarları ön plandadır ve bireycidir

Örgütsel düzeyde gerçekleşen formel mentorluk da mentor ve öğrenci arasındaki ilişki sınırlı ve resmidir. Örgütsel yapı içinde faaliyet gösteren ve daha çok büyük şirketler tarafından tercih edilen formel mentorluk kısa zaman da gerçekleşmesi, mentor ve öğrenci arasındaki resmi olması ve öğrencinin içinde bulunduğu duruma göre düzenlenmesi, sosyal ilişkileri azaltması, iletişim kısıtlılığı yaşatması ve motivasyonu artırma da etkili olamaması mentorluk sürecinin faydalarını azaltmaktadır. Formel mentorluk sürecin de fayda sağlayabilmek ve verimli bir sonuç elde edebilmek için programının öğrenci ihtiyaçlarına örgütün ihtiyaçlarına göre planlanması gerekmektedir.

 Informal Mentorluk

Mentorluk sistemi için de en fazla tercih edilen mentorluk türü informal mentorluktur. Kişilere kariyerleri ve iş hayatında yükselmeleri sırasında yol gösterici ve yönlendirici bir uzamana ihtiyaç duyması informel mentorluğun ortaya çıkmasını sağlamıştır. İnformel mentorluk da kişi kendini geliştirme, kurum veya örgüt için de diğer çalışanlar ile iletişim kurabilmek için kendine yakın hissettiği bir çalışanın yönlendirmesine ihtiyaç duyar ve bu kişiden yardım alır. Formel mentorluğa göre informal mentorluk da ilişkiler daha sıcak ve samimidir. Mentor ve öğrenci arasında resmi olmayan ve rastlantısal eşleşmeler gerçekleşmektedir .

İnformel mentorluk da süreç plansız bir şekilde ilerlemektedir. Mentorluk sürecine ihtiyaç duyan kişiler kendi mentorunu kendi seçer. Mentor ve öğrenci arasındaki ilişki daha samimi ve gerçekçidir. Kariyer sürecinde mentora ihtiyaç duyan çalışan bu süreçte informel mentorluğa göre daha özerk bir konuma sahiptir. Öğrenci kendi özelliklerine, tecrübelerine uygun mentorunu kendi seçmektedir. İnformel mentorluk diğer mentorluk türlerine göre daha verimlidir. İnformel mentorluk da daha içten, samimi ve uzun süreli bir ilişki olduğu için istenilen sonuç kısa sürede elde edilmektedir.

Formel ve informel mentorluk arasındaki belirgin farklılıklar bulunmaktadır. Aradaki farklılığı şu şekilde ifade edilebilir;
1. Formel mentorluk daha planlı ve programlıdır. İnformel mentorluk olanaksız rastlantısal olarak devamlılığını sağlar.
2. Formel mentorluğu daha çok büyük şirketler tercih eder. İnformel mentorluğu ise küçük şirketler tercih etmektedir.
3. Formel mentorluk da örgüt verimliliği ön plan da olduğu için katılım zorunludur. İnformel mentorluk da ise katılım zorunlu değildir. Çalışanların isteğine bağlıdır.
4. Formel mentoluk da daha çok örgütsel çıkarlar ön plandayken informel mentorluk da bireysel hedefler ön plandadır. Formel mentörluk da örgütün devamlılığı ve örgütün çıkarları önem arz etmekte ve uygulanan programın içeriği daha çok örgütün hedefleri doğrultusunda gerçekleşmektedir. İnformek mentorluk kişinin kariyer hedefleri doğrultusunda gerçekleşmektedir.
5. Formel mentorluk da mentor ve öğrenci arasındaki resmi bir ilişki söz konusudur. İnformel mentorluk da ise samimi ve sıcak ilişkiler yaşanmaktadır.
6. Formel ilişkiler de her şey planlı ve programlı gerçekleştiği için sosyal ilişkiler zayıftır. İnformel mentorluk da sosyal ilişkiler gelişmiştir.
7. Formel mentörluk da zaman sınırı bulunmaktadır. İnformel mentoluk sürecin de zaman sınırı olmaksızın devam eder.
8. Formel mentorluk daha çok yönlendiricidir. İnformel mentorluk daha az yönlendiricidir.

Elektronik Mentorluk
Mentorluk türleri önceleri formel ve informel olarak ikiye ayrılmaktaydı. Gelişen teknoloji ve diğer gelişmeler sonucunda mentorluk türleri arasına elektronik mentorluk da eklenmiştir. Elektronik mentorluk da amaç ve içerik değişmemesine rağmen yöntemsel olarak bir takım değişiklikler bulunmaktadır.
Teknolojisinin gelişmesi ve küreselleşme ile birlikte ülkeler arasında sınırlar ortadan kalmış ve yeni oluşumlar meydana gelmiştir. İş görenler bu gelişmeler ile birlikte farklı iş imkanlarını daha kolay öğrenebilmektedir. Bu durum kişilerin çok iş değiştirmesine ve örgüt ile iş gören arasındaki bağlılığın zayıflamasına neden olmuştur. Aynı zaman da gelişen teknoloji kişiler arasındaki geleneksek ilişkileri zayıflatmıştır. Kişiler yüz yüze iletişim yerine daha çok bilgisayar ve İnternet odaklı ilişkiler kurmaktadır. Teknolojinin hayatımızın her alanına girmesi elektronik mentorluğun ortaya çıkmasını ve gelişmesini sağlamıştır. Elektronik mentoluk da mentor ile öğrenci arasındaki ilişki İnternet ve elektronik posta gibi diğer teknolojik sistemlerle gerçekleşmektedir. Elektronik mentorluk, mentorluk sürecine ihtiyaç duyan kişilerin farklı iş yerlerinde ve farklı ülkeler de mentor seçmelerine imkan sağlamaktadır. Elektronik mentorluk da ilişkiler yüz yüze gerçekleşmemektedir. Elektronik mentorluk da geleneksel ilişkilerin dışına çıkılmıştır. Elektronik mentorluk ile birlikte farklı yerler de bulunan kişiler aynı sürece katılabilmektedir.

Teknolojik gelişmelerin yaşanması ile birlikte elektronik mentorluk da artmıştır. Elektronik mentorluk sanal ve siber mentorluk olarak da bilinmektedir. Elektronik mentorluk ulaşılabilir olması nedeniyle birçok kişi tarafından tercih edilmektedir. Diğer mentorluk türlerin de belli bir mekan ve zaman gerekmekteyken elektronik mentorluk da mekan ve zaman kısıtlamaması bulunmamaktadır. Mekansal olarak nerede olursanız olun elektronik mentorluk sürecinden faydalanabilirsiniz. Geleneksel mentorluk sürecinin dışında olan elektronik mentorluk de öğrenci ve mentor aynı mekânı paylaşmak zorunda değildir. Mentor ve öğrenci arasındaki ilişki İnternet, sosyal ağlar ve diğer bilgisayar sistemleri ile gerçekleşmektedir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder