Öğretmen Sendikaları MEB'e Tepkili!

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Öğretmen Sendikaları MEB'e Tepkili! 

Dün Resmi Gazete'de 'Öğretmen Strateji Belgesi'nin yayınlanmasının ardından, eğitim sendikaları açıklama yaptı. 'Öğretmenlere OHAL geliyor' başlığıyla açıklama yapan Eğitim-İş MEB'in öğretmenler arasına kast sistemi getirdiğini belirtirken, Eğitim Sen “Bu yaklaşımın öğretmen atama sistemi ve istihdamında yeni sorunları beraberinde getireceği, iş güvencesinin altını boşaltarak, öğretmenlerin geleceğini tamamen iktidarın ve idarenin insafına bırakacağı açıktır” dedi. Resmi Gazete’te açıklanan ‘Öğretmen Strateji Belgesi’ne eğitim sendikaları tepki gösterdi. Eğitim-İş öğretmenler için kast sisteminin getirildiğini kaydederken, Eğitim-Sen de iş güvencesinin altının boşaltıldığına dikkat çekti. 

“ÖĞRETMENLERE OHAL GELİYOR” Eğitim-İş’in “Öğretmenlere OHAL geliyor” başlığıyla yaptığı açıklamada, “MEB, artık öğretmenler arasına kast sistemi getiriyor. Öğretmenler 4 yılda bir kriterleri belirsiz bir kariyer sınavına sokulacak. Başarılıları çeşitli sıfatlar ve teşvikler beklerken, başarısız kabul edilenlere ne olacağı ise cevapsız” denildi. Eğitim İş’e göre bu rotanın yol açacağı durumlar: * Öğretmenlerin performansı bundan sonra periyodik olarak incelenecek. Bu değerlendirmelere okul müdürü, diğer öğretmenler, veliler ve öğrenciler de katılacak. Bu değerlendirmeye göre öğretmenlere yeni kariyer basamakları oluşturulacak. Başarılı olanlar için görevde yükselme, yurtdışında görevlendirilme gibi imkanlar öngörülüyor. Eğitim İş, bu maddenin öğretmenler arasına bir kast sistemi getireceğinin altını çiziyor. Okul müdürlerinin önemli bir kısmının iktidara yakın isimler tarafından seçildiğini vurgulayan Sendika, öğretmenleri okul müdürlerinin, velilerin ve öğrencilerin değerlendirmesinin, okullara OHAL gelmesi demek olduğunun altını çiziyor. “Okulların mevcut hiyerarşisi, dokusu bozulacak. 

Okulların nicelik ve niteliği eşitlenmeden öğrenci başarısı üzerinden öğretmenlerin değerlendirilecek olması tarihi bir hatadır. Zaten geçen yıl yapılan performans değerlendirmeleri yine hiçbir nesne kriter olmadığı, keyfiyete ve yandaşlığa dayalı olduğu için, bu günlerde yargı yoluyla iptal ediliyor. Görülüyor ki ders çıkarılmamış. Üstelik bu değerlendirmelerde başarısız olan öğretmenlerin akıbeti belirsiz bırakılmış. Yandaş olmayan öğretmenlerin tasfiyesi kolaylaşacak.” Zaten geçen yıl yapılan performans değerlendirmeleri yine hiçbir nesne kriter olmadığı, keyfiyete ve yandaşlığa dayalı olduğu için, bu günlerde yargı yoluyla iptal ediliyor. Görülüyor ki ders çıkarılmamış. 

ÖĞRETMENLERE SINAV BASKISI * Öğretmenler, 4 yılda bir “öğretmen yeterlilikleri” çerçevesinde sınava girecek. Sınav sonuçlarına göre; teşvik ve rotasyon uygulamalarıyla karşılacak. Öğretmenlerin 4 yılda bir, kriterlerinin ne olduğunun henüz bilinmediği bu sınavlara girmesinin kabul edilemez olduğunun altını çizen Eğitim İş, uyarıyor: “Öğretmen yeterliliğinin, performansın ölçülmesi gibi uygulamaların öğretmeni okula, öğrenciye değil yeterlik sınavına, performansa odaklayabileceği sürekli bu sürecin stresine maruz kalabileceği, olası yeterlik sınavı başarısızlığında ‘bu öğretmen başarısız sınavı geçemedi’ algısının her şeyi alt üst edebileceği mutlaka tartışılmalı ve değerlendirilmelidir.” 

ROTASYONUN NASIL YAPILACAĞI BELİRSİZ * Aynı eğitim kurumunda kesintisiz uzun süre görev yapan öğretmenler, rotasyona tabi tutulacak. Sendika, “Kabul edilemez” dediği rotasyon uygulaması için önemli bir uyarı da yapıyor: “Süre ve kriter belirlenmemiş!” * Öğretmenlere dair lojman gibi fiziki imkanlar artırılacak ve iyileştirilecek. Eğitim İş, öğretmenlerin çalışma şartlarına yönelik iyileştirmenin sadece fiziksel imkandan ibaret sayılmasının utanç verici olduğunu söylüyor ve daha hayati bir konuya parmak basıyor: “Öğretmenlerin öncelikli olarak ekonomik gelirleri artırılmalı bu doğrultuda 3 bin 600 ek gösterge ivedilikle verilmelidir.” Stratejik belgede ayrıca; * Öğretmen adaylarının mesleğe girişte “öğretmen yeterlilikleri çerçevesinde çeşitli sınav ve mülakatlara girmesini, * Eğitim kurumlarının bölgesel olarak tekrar sınıflandırılmasını, öngörüyor. 

“BELGENİN HEDEFİ: YANDAŞ ÇOĞALTMA” Eğitim İş Merkez Yönetim Kurulu, stratejik belgeye dair genel değerlendirmesinde de önemli notlar düştü: “Öğretmen Strateji Belgesi yandaş çoğaltma hedefi ile ortaya çıkmıştır.Her ne kadar da çok tartışılarak hazırlandığı söylense de, strateji belgesi temelsizdir. Bu belge hazırlanmadan önce belirttiğimiz kaygıların, uygulama yanlışlıklarının giderilmesi ve ondan sonra ortaya çıkacak tabloya göre bir planın yürürlüğe konulması gerekirdi. Bu planın bir bütün olarak kabul edilmesi mümkün olmadığı gibi uygulama halinde yapılacak düzenlemelerin de takipçisi olacağız. Öğretmenlerimizin tatile girerken böyle bir tartışmanın içine atılması da yanlış olmuştur. Uygulanması halinde eğitim çalışanları emin olsunlar ki; Eğitim İş olarak; eğitimde daima ülke menfaatlerinin ve onun vazgeçilmez, en önemli paydaşı olan öğretmenlerin yanında ve savunucusu olacağız.” EĞİTİM-SEN: İŞ GÜVENCESİNİN ALTI BOŞALTILDI Konuyla ilgili Eğitim-Sen’in değerlendirmesi ise şöyle: “Öğretmen Strateji Belgesi'nde ‘Yüksek nitelikli, iyi yetişmiş ve mesleğe uygun bireylerin öğretmen olarak istihdamını sağlamak’ başlığı altında çeşitli öneriler getirilirken, ‘akademik ve örgütsel yeniden yapılanma’ vurgusu öne çıkmaktadır. ‘Üniversite Mezunları Arasından Öğretmenlik Mesleğine En Uygun Olanları Seçmek’ başlığı altında öğretmenlik mesleğine seçme işlemlerinin ‘çok aşamalı’ ve ölçütleri belirlenmiş olarak yeniden tasarlanacağı ifade edilmektedir. MEB öğretmen atamalarında yazılı sınavın yanı sıra ‘alternatif değerlendirme yöntemleri’ninde kullanılacağını belirterek, 15 Temmuz sonrasında hayata geçirdiği mülakat sistemini temel alan bir yaklaşımı hayata geçireceğini açıkça ilan etmektedir. ‘Çoklu veri kaynağına dayalı değerlendirme’ olarak ifade edilen bu yaklaşımın öğretmen atama sistemi ve istihdamında yeni sorunları beraberinde getireceği, iş güvencesinin altını boşaltarak, öğretmenlerin geleceğini tamamen iktidarın ve idarenin insafına bırakacağı açıktır. 

“ROBOT İSTENİYOR” Milli Eğitim Bakanlığı'nın çoklu değerlendirme sistemi olarak önerdiği model, eğitim emekçilerini sürekli çeşitli sınav ve testlere tabi tutarak, onları angarya çalışmaya yönlendirmek olarak karşımıza çıkacaktır. Eğitim sistemi tamamen sınav odaklı hale gelmişken, öğretmenlerin de benzer bir sınav yarışından geçirmek istemesi doğru değildir. Sınav odaklı eğitim sistemi üzerinden öğretmenlerin ‘sınav teknisyeni’, mekanik birer ‘bilgi aktarıcısı’ ya da bakanlığın tartışmalı uygulamalarını hayata geçiren birer ‘robot’ olması istenmektedir. 

“TORPİL SÜRECEK” Öğretmen Strateji Belgesi'nde ‘Öğretmenlerin gelişim ihtiyacını tespit’ amacıyla ‘periyodik olarak yapılacak bir performans değerlendirme sisteminin hayata geçirileceği’ belirtilmektedir. MEB'in öğretmenlerin gelişim ihtiyaçlarının objektif bir şekilde ortaya konulması için ‘okul müdürü, meslektaş, öğrenci ve velilerin’ öğretmenlerin performansını değerlendirmesini ‘en doğru ve objektif geri bildirim’ olarak ifade etmesi, MEB'in konuya ne kadar yabancı olduğunu ve performans değerlendirmenin gerçek işlevini anlamadığını göstermektedir. Performans değerlendirme sonuçlarının ‘kariyer basamakları’, ‘görevde yükselmeler’ ve ‘ödüllendirme’ konusunda belirleyici olacak olması, hali hazırda iktidara sendikal ve siyasal yakınlığı bulunanlara yönelik ‘torpil’ ve ‘pozitif ayrımcı’ uygulamaların sürdürüleceğinin kanıtıdır. Öğretmen yeterliliklerini evrensel standartlar yerine ‘çoklu değerlendirme’ ve ‘performansa göre’ ölçmeyi temel alan MEB, gideren ayrışan ve kutuplaşan okullardaki mevcut sorunları dikkate almadığını bir kez daha göstermiştir. Öğretmen yeterlilikleri yukarıdan ya da masa başında belirlenen standartlara göre değil, aşağıdan, okulun gerçek sorunlarını dikkate alacak ve bu sorunlara kalıcı ve uygulanabilir çözümler üretmek için tabandan geliştirilmesi gerekmektedir. Türkiye'nin toplumsal yapısını göz ardı ederek, okulun iç ve dış dinamiklerini, öğretmenlerin çelişki ve hareketlerini, öğrencilerin farklılıklarını görmezden gelerek öğretmen yetiştirmede başarılı olmak mümkün değildir. Öğretmenlerin gelişimi onların yaptıkları işi anlamlı bulmalarına, mesleki özerkliğe sahip olmalarına, okulun demokratik olmasına, yakından izlendiği duygusuna kapılmamasına, kendini güvende hissetmesine bağlıdır. Okul, öğretmenlerin kendi kendilerini yönetir oldukları ve meslektaşları arası rekabet değil dayanışmaları ile kendilerini geliştirdikleri ve okulu anlamlı ve değerli buldukları bir mekan olmalıdır. Öğretmen atamalarında önkoşul ölçütlerinin belirlenmesi konusunda lisans ve yüksek lisans derecesi almış olanlar arasından atama yapılacağı belirtirken, lisansüstü eğitim yapan öğretmenlere yönelik teşvik edici uygulamaların hayata geçirileceği ifade edilmektedir. MEB'in öğretmenlerin mesleki gelişimi açısından önem taşıyan yüksek lisans ve doktora eğitimini yapmak istenen eğitim emekçilerine her fırsatta zorluk çıkarması büyük bir çelişkidir. Eğitim emekçilerinin performansları ve akademik başarılarının yanı sıra sınavdan aldıkları puana ve ne kadar objektif olacağı son derece tartışmalı olan performans değerlendirme sistemine göre görevde yükselecek olmaları, yaptıkları işin önemi ve niteliği ile terstir. Performans ve çoklu değerlendirme sistemine göre öğretmenlerin sorumlulukları, statüleri, kariyerleri ve haklarının belirleneceği bir model önermek, yüz binlerce öğretmeni birbirine karşı acımasız bir rekabete sokacak, bu durumdan en büyük zararı eğitim sistemi görecektir. 

“ÖĞRETMENLERİN STATÜSÜ TAVSİYE KARARI UYGULANMALI” MEB, Öğretmen Strateji Belgesi'nde iddia ettiği gibi, öğretmenlerin statülerini güçlendirmeyi ve daha nitelikli öğretmenler yetiştirmeyi hedefliyorsa yapması gereken, 5 Ekim 1966 tarihinde ILO ve UNESCO tarafından ‘Öğretmenlerin Statüsüne İlişkin Tavsiye Kararı’na uygun adımlar atmasıdır. Öğretmenlerin sadece okul içinde değil, toplum içinde de yerine getirdikleri görevin taşıdığı önemi, uluslararası düzeyde belgeleyen, öğretmenlerin tüm sorunlarını ele alan ve durumlarını tüm ayrıntıları ile düzenleyen evrensel nitelikli bir belgedir. ‘Öğretmenlerin Statüsü Tavsiye Kararı’, öğretmenlerin statülerini güçlendirmeyi, haklarını geliştirmeyi ve korumayı amaçlarken, aynı zamanda uluslararası düzeyde yapılmış bir toplu sözleşme niteliği taşımaktadır. 145 paragraftan oluşan belge, öğretmenlik mesleğinde işe alınma, işe alınmada seçme ve formasyon, mesleğe hazırlık, değişik düzeydeki öğretmenlerin mesleki sorunları, iş güvencesi, öğretmenin hak ve sorumlulukları, disiplin işleri ve mesleksel bağımsızlık gibi konuları kapsamaktadır. Ayrıca ücret, çalışma süreleri ve koşulları, özel izinler, araştırma izinleri, tatil, eğitim-öğretim yardımcı personelleri, sınıf mevcutları, öğretmen değişimi, uzak bölgelerde ve kırsal kesimde çalışan öğretmenler ile ilgili özel düzenlemeler, aile yükümlülükleri olan öğretmenlerle ilgili düzenlemeler, sağlık, sosyal güvenlik ve emeklilik gibi konular da bu belge kapsamındadır. ‘Tavsiye Kararı’, Türkiye tarafından da kabul edilen ve altına imza atılan bir belge olmasına karşın, Türkiye'nin yıllardır yukarıda belirtilen konulardaki yükümlülüklerini yerine getirdiğini söylemek mümkün olmadığı gibi, bugüne kadar geçen zaman dilimi içinde öğretmenlerin ve diğer eğitim ve bilim emekçilerinin sorunları çözülmek bir yana daha da artmıştır. Türkiye'nin öğretmenleri 5 Ekim'i kamuda yanan ihraçlar ve açığa almaların gölgesinde ciddi anlamda işsizlik tehdidiyle ve sözleşmeli/güvencesiz istihdam uygulamaları ile karşılamaktadır. Öğretmenlik özel eğitimden geçilmesini zorunlu kılacak kadar önemlidir ve uzmanlık gerektirecek bir meslektir. Bu nedenle bir taraftan nitelikli öğretmenler yetiştirecek bir model için ilk adımlar atılırken diğer taraftan da öğretmenlik eğitimi almayanların öğretmen olarak atanmasının önüne geçilmesi yapılması olası yanlışları engelleyecek, öğretmenliğin herkesin yapacağı bir iş gibi algılanmasını önleyecektir. 

❖ Türkiye'nin 169 yıllık öğretmen yetiştirme deneyimi ve toplumsal öncelikleri dikkate alan özgül bir öğretmen yetiştirme sistemini kurmak için gerekli çalışmalara ivedilikle başlanmalıdır. 

❖ Öğretmenler, öğrencilerin çok yönlü gelişimini hedefleyen toplumsal bir anlayışla yetiştirilmelidir. ❖ İnsanlarla ilişkiler yönünden öğretmenliğin, diğer bazı mesleklerden farklı olarak geniş bir insan kesimiyle ilişki ve etkileşim içinde yerine getirilen bir meslek olduğu unutulmamalıdır. 

❖ Öğretmenlik, sadece okul ve sınıf ortamında öğrencilerle değil, okul dışında veliler ve toplumla da iç içe olan bir meslek olduğundan, öğretmen yetiştirme politikaları belirlenirken bu özellikler mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. 

❖ Öğretmenlik mesleği, diğer meslekler gibi rutin bir nitelik taşımadığı için, öğretmen yetiştirme süreci, eğitimin toplumsal ve psikolojik temellerine uygun hale getirilmelidir. 

❖ Öğretmenlik mesleği, öğretmenin insanın yetişmesine katkıda bulunmayı gerektirdiğinden farklı toplumsal ve kültürel özelliklere sahip öğrencilerin katılımını ve benlik saygısını dikkate alan bir anlayışı oluşturacak biçimde düzenlenmelidir. 

❖ Öğretmenlerin farklı kültürleri anlama, zengin ve karşılıklı anlam üretme becerilerini ve tutumlarını geliştirmeleri ve öğrenme ortamını daha etkin olarak düzenleyebilmeleri için hizmet içi eğitim çalışmalarına ağırlık verilmelidir. 

❖ Kuramsal ve uygulamalı olarak bütünleşmiş bir öğretmen yetiştirme programı öğrencilerin öğrenmesini özgürleştirebilir. Bu sayede bireylerin nitelik kazanması, kişiliğin çok yönlü gelişmesi, toplumdaki eşitsizlikleri aşan bir eğitim alanının oluşturulması, eşit öğrenme fırsatları yaratılması, eşitliği geliştirici yeni öğrenme çevrelerinin geliştirilmesi, toplumun ve kişinin başlı başına bir değer olarak benimsenmesi olanaklı olabilir. 

❖ Mevcut öğretmen yetiştirme programlarında uygulanan alan bilgisi dersleri, adayların öğretmen olarak atanacağı kurumlarda uygulanan programlara uyumlu değildir. Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimi öğretmenlik alanındaki müfredata uyumlu hale getirilmelidir. 

❖ Öğretmen eğitimi, alan bilgisi, meslek bilgisi ve genel kültür bilgisi yanında toplumsal bir anlayışa sahip olmayı sağlamalıdır. 

❖ Okulda eğitim-öğretimin niteliğinin yükseltilmesi öğretmenlerin mesleki gelişiminin zorunlu koşul olduğundan hareketle, mevcut hizmet içi eğitim anlayışı, işyerinde öğrenmeye dayalı olarak dönüştürülmeli; katılanların mesleki deneyimlerinden yararlanmayı esas alarak, karar verme süreçlerinde öğretmen örgütlerinin katılımı sağlanmalıdır.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ