Opportunity ve Spirit kaşifleri ile Mars’ta suyun keşfi

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Opportunity ve Spirit kaşifleri ile Mars’ta suyun keşfi

marsa robot yollamak, marsta su var mı, marsta suyun keşfi, marsta yaşam var mı, opportunity robotu, opportunity ve spirit kaşifleri ile marsta suyun keşfi, spirit robotu Roket bir kere fırlatma aracı tarafından Mars yoluna itilince, Güneşe doğru yönelimini koruyabilmeli. Yön ve konumlanmasını düzeltebilmeli ki, Mars’a varabilsin ve Mars’ta hedeflediğimiz küçük noktaya ulaşabilsin. Yani tüm bunlar 7 aylık seyahat süresince meydana gelmeli. (Cornell Üniversitesi’nden Yer ve Gök Bilimci Steves Squyres)

Jet itici laboratuvarı California Teknoloji Enstitüsü / Steves Squyres

FIRLATMADAN 7 AY SONRA Çözülmesi gereken asıl sorun planlamadır. Mars o kadar uzak ki bir radyo sinyalinin tek yönlü olarak Mars’tan dünyaya gelmesi 10 dakikayı bulur ancak Mars atmosferinin başladığı noktaya varmamızla yüzeyde zıplamaya başlamamız arasındaki süre sadece 6 dakikadır. Yani iş inmeye gelince yardım etmek için yapabileceğimiz hiçbir şey yok. Kaşifler kendi başlarınalar ve bizler sadece onların hayatta kalıp kalmadıklarını gösteren radyo sinyalini bekleyen etkisiz gözlemcileriz.

Ancak bir uzay aracını Mars’a indirmek çok karmaşıktır. Yanlış gidebilecek bir sürü şey var. Uçuş bilgisayarı paraşütü açmak için doğru zamanı tam olarak bilmelidir. Çok yukarıdayken açarsa, paraşüt açıldığında, rüzgar güçlerince lime lime parçalanır. Eğer paraşütü çok düşük irtifada açarsak, zamanında tam olarak açılmaz ve araç doğrudan yere çakılır.

Burada işin sırrı şu; her kritik olayda paraşüt açıldığında, ısı kalkanı düştüğünde, radyo sinyalinin frekansını değiştiriyoruz. Polly kontrol panelinin başında oturuyor ve bu değişen frekansları arıyor. Numara değiştiğinde bu olayın, şu olayın gerçekleştiğini bilmiş oluyor.

Uçuş yöneticisi Jason Willis, giriş, alçalma ve iniş için tüm sistemlerin çalıştığını bildiriyor. Mars’ın güney yarım küresindeki Gusev Krateri’ne inmemize yaklaşık olarak 11 dakika 48 saniye var. Şimdi atmosfer girişini 1 dakika geçtik.

Şu anki irtifa: 195 km. Şu anki hız: saatte 19.447 km. İnişin başarılı olması için uzay aracının her zıplamayı sağ salim atlatması gerekiyor. Şu andan itibaren alacağımız herhangi bir sinyal aracın sağlam, yerde ve zıplıyor olduğuna işaret edecek. Zıpladığımıza işaret eden kesintili bir sinyal gördük ancak şu anda uzay aracından sinyal almıyoruz. Şimdi, inişten yaklaşık 10 dakika sonrasındayız. Aracın şimdiye kadar yuvarlanmasının durmuş olması gerekiyor. Goldstone ve Canberra’daki Deep Space uzay gözlem ağı istasyonları halen sinyali arıyorlar. Ve sinyali aldık.

İndikten sonra yapmamız gereken ilk şey Güneşe doğru güneş panellerini açmak böylece biraz güç elde edeceğiz. Bu, aküleri şarj ediyor. Ondan sonra kaşifin görebilmesi için kamera direğini, bizle konuşabilmesi için de anteni açabiliriz. “Spirit“i Gusev Krateri’ne yolladık, Mars’ın güney tepelerindeki bir kratere. Çapı 161 km. Onu özel yapan, içine taşınan suyun açtığı devasa bir kanalın olması. Yani Gusev içinden kuru bir nehrin aktığı yer yüzeyindeki bir delik. Bir zamanlar bu kraterin içinde bir göl olmuş olmalı. “Spirit“i oraya, o gölde çok önceleri birikmiş çökelti kayalarını arasın diye gönderdik.

Bence indikten sonra bütün görevin en korkutucu tarafı kaşifin ilk açılışıydı. Bir sürü dişlinin, yayın, motorun, menteşenin ve mandalın düzgün çalışması gerekir yoksa işiniz biter. Her şey açıldıktan sonra etrafa bakmaya hazırız. Kameralarımız ve kızılötesi izgeölçerimizle uzak mesafelere bakabilir ve 45 metreden, 90 metreden kayaların neye benzediği ve neyden oluştukları üzerine birçok şey öğrenebiliriz. Sonra, dokusu veya yapısı bize ilginç gelen bir kaya görürsek, kayanın yanına gidebilir ve onu ayrıntılı biçimde inceleyebiliriz.

Sürüş için, kaşifin önündeki arazinin fotoğraflarını çekmekte kullandığı faltaşı gibi açık gözlere benzeyen kameraları var. Kameraların geniş açılı objektifleri var ve balık gözü gibi bir görüntü sağlıyorlar. “Spirit” bu resimleri, nasıl süreceği üzerine kendi kararlarını vermekte kullanıyor. İleriye doğru gidip bir kayaya bakabilir ve,”Bu çok büyük bunun çevresinden dolaşmalıyım” diyebilir. Ya da önünün açık olduğunu görüp hareket etmeye devam edebilir.

Aslında arazinin ne kadar tehlikeli olduğunu düşündüğümüze göre, kaşifleri farklı cesaret veya korkaklık seviyelerinde programlayıp, onlara ne kadar gözü pek olmaları gerektiğini söyleyebiliriz. Bu kaşifler o kadar karmaşıktır ki bir komut dizisini doğru yapmak saatler alır. Bu yüzden normalde onları işletirken onlara günde bir kez komut göndeririz.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ