Lirik şiir ve özellikleri

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Lirik şiir ve özellikleri

Lirik şiir türünün özellikleri ve lirik şiir ölçüleri nelerdir?..

Lirik şiir, duyguların coşkulu bir dille anlatıldığı edebiyat eserlerinin genel adıdır.

Sözlük anlamı; coşkun, ilhamla dolu demektir. Eski Yunan’da kullanılan lirik sözcüğü bugünkü anlamında kullanılmıyordu.

Bireysel duyguların içten geldiği gibi, coşkulu, etkili bir dille anlatılmasına da lirizm denir.

Sıfat olarak esin dolu, coşkun, içli bir dili bulunan anlamlarında kullanılan lirik sözü, bu niteliği taşıyan düz yazı ürünleri de niteler. Aynı genellik lirizm için de söz konusudur.

Eski Yunan edebiyatında ozanlar şiirlerini lir denen telli bir sazla söyledikleri için, bu tür şiirlere lirik denmiştir.

Türk edebiyatında da aşık, ya da saz şairi adı verilen halk ozanları şiirlerini halâ sazla söylemektedirler. Lirik şiirde toplumsal mutluluk ya da felaketlerden duyulan sevinç veya acı gibi ortak duygular; ya da aşk, ayrılık, özlem, ölüm acısı, vb. gibi bireysel duygular anlatılır. Lirik şiir dünya edebiyatında en çok işlenen ve sevilen şiir türüdür. Türk edebiyatımızda halk aşıklarının (veya halk şairlerinin) söylediği şiirlerin çoğu liriktir. Batı edebiyatında Rönesans devri ozanlarının (Petrarca, Ronsard, vb.); daha sonra da, ilke olarak içe dönüklüğü benimseyen romantik ozanların (Lamartine, Hugo, Musset, vb.) duygusal ve öznel bir nitelik gösteren şiirleri bu türün başarılı örnekleridir.

Lirik şiir, Türk edebiyatında da en çok kullanılan şiir türlerinden biri olmuş; Divan edebiyatında (Fuzuli, Nedim, vb.), halk tasavvuf edebiyatında (Yunus Emre, vb.), din-dışı halk edebiyatında (Karacaoğlan, vb.) ve yeni edebiyatta (Yahya Kemal, vb.) bu alanda büyük ozanlar yetişmiştir.

Bu türe örnek olarak; Fuzuli’nin “Su” kasidesi, Yahya Kemal Beyatlı’nın “Hayal Şehir” ve Mehmet Akif Ersoy‘un “Bülbül” isimli şiirleri verilebilir.

Lirik şiir ölçüleri;

Lambic: Birincisi kısa, ikincisi uzun iki heceli vezin türüdür.

Trochaic: Bir uzun ve bir kısa heceli ölçüdür.

şiir türleriAnapestic: İki kısa ve bir uzun heceden meydana gelen vezin türüdür.

Dactylic: Bir uzun iki kısa ölçülü Yunan ve Latin veznidir.

Lirik şiir örnekleri;

Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak,

Ben aşkımla bahar getirdim sana;

Tozlu yollarından geçtiğim uzak

İklimden şarkılar getirdim sana. (Ahmet Muhip Dıranas)

Dağda dolaşırken yakma kandili

Fersiz gözlerimi dağlama gurbet.

Ne söylemez, akan suların dili

Sessizlik içinde çağlama gurbet. (Necip Fazıl Kısakürek)

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ