Abbasiler dönemi ve özellikleri! Kısaca

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Abbasiler dönemi ve özellikleri! Kısaca

Abbasiler dönemi ve özellikleri nelerdir?..

Abbasiler, Emeviler’den sonra halifelik makamını ele geçiren hanedan ve bu hanedanın kurduğu Arap – İslam devletidir.

750 yılında Horasanlı Ebu Müslim ve Abdullah bin Ali’nin yardımıyla son Emevi halifesi II. Mervan yenildi ve öldürüldü. Halifelik makamına da Abbasiler’in ilk halifesi olan Ebu’l Abbas Abdullah (Seffah) geçti. Devlet merkezi Kufe, sonra da Bağdat oldu. Abbasiler özellikle Harun Reşit ve oğulları zamanında en parlak devirlerini yaşadılar.

Ancak 9. yüzyıl ortalarından itibaren halifenin gücü azalmaya, buna karşılık emir’ül ümera denilen hassa ordusu komutanlarının gücü artmaya başladı. Yüz on yıl kadar da (945 -1055) Büveyhoğulları’nın egemenliği altında yaşadılar.

Büyük Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey’in Bağdat’a girmesiyle Büveyhoğulları egemenliği sona erdi, fakat bu defa da Selçuklular’ın egemenliği başladı. Abbasîler 1258 yılına kadar Bağdat’ta halifelik makamında kaldılar.

1258′de Bağdat’ın İlhanlılar’ın eline geçmesi üzerine Abbasiler’den 35. halife el-Zahir’in oğlu Ahmet, Mısır’da Sultan Baybars’a sığındı.

Baybars, Ahmet’i el-Mustansır adıyla halife ilan etti. Abbasi halifeleri hiçbir siyasal yetkileri olmaksızın Mısır’da 1517 yılına dek halife unvanlarını korudular.abbasiler

Mısır’ın Osmanlılar tarafından alınması üzerine halifelik unvanı, Mısır’da son Abbasi halifesi olan el-Mütevekkil tarafından Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim’e devredildi (1517).

Abbasiler iktidara geçince devlet idaresi anlayışında değişiklikler oldu.

Rütbe ve mevkiler babadan oğla geçen imtiyazlar olmaktan çıkıp halifenin keyfine ve arzularına göre verilmeye başlandı.

Devlet işlerinde halifelerden çok vezirler etkin oldular. Fetih hareketleri durdu, akınlar ve seferler yalnız Anadolu’ya yöneldi.

Abbasiler’in İslam uygarlığına büyük katkıları olmuştur. Tıp, felsefe, astronomi alanlarında değerli kişiler yetişmiş; tasavvuf, bir dinsel sistem olarak ortaya çıkmıştır.

Abbasi döneminde sanat

Abbasiler kurdukları kentlerin planlamasında yeni bir anlayış getirmişlerdir.

Kentlerini yuvarlak olarak planlamış, kent merkezinde önemli yapılarını konumlandırmışlardır.

Bu kentlerin en önemlileri Bağdat, Samarra ve Rakka’dır.

Bunlardan Samarra; Dicle ırmağının doğu yakasında, 836 yılında Halife Mutasım tarafından, Türk askerleri için kurulmuştur.

Abbasiler Dönemine ait sivil yapılardan saray ve evler bu kentlerde yapılan kazılarla ortaya çıkarılmıştır.

Abbasi sarayları, Emevi saraylarına benzer. Ancak Emevi saraylarındaki taş ve mozaik süslemeler yerini alçı (stuko) süslemelere bırakmıştır.

Ukheydir Sarayı (778)

Kerbela’nın 48 km kadar batısında, Halife el-Mansur tarafından yaptırılmıştır. Giriş bölümü, tören avlusu ve kabul salonundan oluşan saray Meşatta Sarayı’na benzer.

Sivri kemerlerin kullanıldığı yapının nişleri ve stuko süslemeleri dikkat çekicidir. Emevi sarayları gibi dıştan oldukça korunaklıdır.

Balkuvara Sarayı (854)

Halife Mütevekkil tarafından Dicle nehrinin kıyısında yaptırılmıştır. Nehirden 15 m yüksekte bulunan sarayın etrafı, yarım silindir kulelerle desteklenmiş bir duvarla çevrilmiştir.

Tören salonları, arka arkaya sıralanan avluları bulunan saray; ahşap, mermer, stuko ile dekore edilmiştir. Freskolar üzerinde insan ve kuş figürleri yer alır.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ