Tarihte kurulan Türk devletleri hangileridir?

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Tarihte kurulan Türk devletleri hangileridir?

Cumhurbaşkanlığı Forsu’nda yer alan 16 yıldız, tarihte kurulmuş 16 Türk devletini simgeler. Bu devletler hangileridir? Cumhurbaşkanlığı Forsu’nda yer alan 16 yıldız ve ortasındaki güneşin ne anlama geldiğini merak etmiş miydiniz? Forsun etrafında yer alan 16 yıldız tarihte kurulmuş Türk devletlerini simgeler, ortasındaki güneş ise kurulan son Türk devleti Türkiye Cumhuriyeti’dir.

Tarihte, bu 16 Türk devletinin dışında da kurulan irili ufaklı Türk devletleri vardır.

Tarihte kurulan Türk devletleri hangileridir?

Hun Devleti:

Büyük Hun Devleti Orta Asya’da kurulan ilk Türk devletidir. MÖ 220′den MS 216′ya kadar hüküm sürmüştür. Bilinen ilk hükümdarı Teoman’dır. Mete Han döneminde devletin sınırları Japon Denizi’nden Hazar Denizi’ne kadar geniş bir bölgeyi kapsamıştır.Hunlar günümüzün Moğolistan bölgesinde; Çin’in kuzeybatısında yaşamlarını sürdürmekteydiler. Çinliler, Hun saldırılarını bertaraf etmek için günümüzde de ayakta kalan ünlü Çin Seddi’ni inşa etmişlerdir.

Batı Hun İmparatorluğu:

MÖ 53′de Büyük Hun İmparatorluğu’nun ikiye bölünmesiyle, Batı Türkistan’da Cici Han tarafından kurulan Türk devletidir. Yaşadığı dönem boyunca en büyük bölgesel güç olmuştur. Kavimler Göçü’nü başlatarak, günümüz Avrupası’nın şekillenmesinde önemli rol oynamışlardır.

Avrupa Hunları (Batı Hunları):

Avrupa Hunları MS 434′de Atilla’nın başa geçmesiyle büyük bir devlet haline geldiler. Hakim olduğu yıllarda, Avrupa kıtasında en büyük güç olmuştur. Atilla’nın ölümünden sonra yaşanan belirsizlik ve taht kavgaları devletin sonunu getirmiştir.

Akhunlar:

350 yıllarında, Altaylardan batıya göç eden Hunların soyundan olan Akhunlar; Afganistan’ın batısı ve İran’ın güneyindeki Amuderya nehri çevresine yerleşti. 5. yüzyıldan itibaren Eftal adındaki hükümdar sülâlesi Akhunları yönetti, bu nedenle zaman zaman Eftalitler de denilir. Akhunlar, kısa süren hakimiyet dönemleri boyunca önemli bir güç olmuştur.

Göktürk Devleti:

Göktürk Devleti, Türk tarihinde Türk adı ile kurulan ilk devlettir. Göktürkler, Hun İmparatorluklarının yıkılması sonrası Asya’ya dağılan Hun topluluklarından biri olan Aşina kabilesine dayanır. Devletin kurucusu ve ilk hükümdarı Bumin Kağan’dır. Bumin Kağan, Orta Asya’daki Türk boylarını egemenliği altında toplamıştır. Bumin Kağan’ın ölümü üzerine devletin başına oğlu Murat Kağan geçmiştir. Murat Kağan dönemi de İpek Yolu’nın denetiminin Türklerin eline geçmesi açısından önem taşır.

Uygur Devleti:

Büyük Hunların torunları olan Uygurlar, çok sayıda devlet kurmuşlardır. Uygur Devleti de bunlardan biridir. Kurucusu Kutluk Bilge Kül Kağan’dır. Başkenti Karabalgasun’dur. 744-840 yılları arasında hüküm sürmüştür. Selenga, Orhun ve Tola ırmakları havzalarından Baykal Gölü’nün güneyindeki bozkırlara kadar uzanan geniş sahada yaşamışlardır. Dış karışıklıklar, maniheizmin etkileri ve Kırgızlar’ın istilası sonunda yıkılmıştır.

Avar Devleti:

Hunlardan sonra Karadeniz’in kuzeyi ile Balkanlar’a Avarlar egemen oldu. Avarlar tarihte İstanbul’u kuşatan ilk Türk boyudur. Çinliler, Avarlara juan-juan adını vemişlerdi.

Hazar Devleti:

Hazar Devleti, Batı Göktürklerin zayıflaması ile Sabir toplulukları tarafından kuruldu. Kafkaslarda hüküm sürdü. Hazar Denizi’ne adlarını vermişlerdir. Tarihte Museviliği benimsemiş tek Türk boyudur. 7. yüzyıldan itibaren iyice güçlenen ve bütün Doğu Avrupa’yı eline geçiren Hazarlar, 3 yüzyıl hüküm sürdüler.

Karahanlılar:

İslamiyeti kabul eden ilk Türk devletidir. 10. yüzyılın ortalarında Orta Asya’da hüküm sürmüştür. Kurucusu, Bilge Kül Kadır Han’dır. Taht mücadeleleri, Karahanlıların sonunu getirmiştir.

Gazneliler:

Karahanlılarla aynı dönemde yaşamışlardır. İlk Müslüman Türk devletlerindendir. Sınırları Afganistan ve Hindistan’ı içine alır.Karahanlılar ile birlikte Asya kıtasında egemenlik kurmuşlardır. 225 yıl süren varlıkları, 1187 yılında Gurluların saldırısı ile son bulmuştur.

Büyük Selçuklu Devleti:

Ön Asya’da kurulan ilk ve en büyük Müslüman Türk devletlerinden biridir. Oğuzların Üçok kolunun Denizhanoğulları’nın Kınık boyu tarafından kurulmuştur. 1040-1157 yılları arasında egemenlik kurmuştur. Büyük Selçuklu Devleti, Güneybatı Asya’nın tamamına yakın bir bölümüne hakim olmuştur.

Harzemşahlar Devleti:

Büyük Selçuklu Devleti ile aynı dönemde, 11. yüzyıl sonlarında Harezm’de kurulmuştur. Yıkılışı, 1230′dur. Harzemşahların kurucusu Anuş Tegin, Garca adlı bir Türk kölesidir. Aral Gölü’nün güneyinde yaşamışlardır. Orta Asya’da bölgesel hakim güç olmuşlardır.

Timur Devleti:

14. yüzyılda Ege kıyılarından Orta Asya’ya oradan Hint Okyanusu’na kadar geniş toprakları egemenliği altına alan Türk devletidir. Timur, Semerkant’ı devletin başkenti yapmış ve şehri mimari yapılarla donatmıştır. Timur alimleri, öğretmenleri, Semerkant’a getirmiştir.

Babür Devleti: 

Babürlüler ya da Babur Devleti, 1526′da Zahireddin Muhammed Babür tarafından Hindistan’ın Delhi kentinde kurulmuştur. Devlet varlığını 1858 yılına kadar sürdürmüştür. Yıkılışında, İngiliz sömürgeciliğinin etkisi vardır. Hindistan ancak 1948′de bağımsız bir devlet olabildi.

Altınordu Hanlığı:

1227-1502 yılları arasında, Karadeniz ile Hazar Denizi arasında yaşamış bir Türk devletidir. Moğollar tarafından kurulmuş, ancak Kazan ve çevresinde bulunan Kazan Türkleri medeniyeti ve Türk kitlesinin yoğunluğu karşısında Moğol Altınorda yöneticileri, gittikçe Türkleşmişlerdir. Doğu Avrupa ile İdil Nehri civarında egemenlik kurmuşlardır.

Osmanlı Devleti:

Osmanlı Devleti, 1299′da Söğüt’te kurulmuş, 1923 yılında Türkiye Cumhuriyet kuruluna kadar hüküm sürmüştür. Oğuzlar’ın kayı boyuna mensup Osman Bey tarafından kurulmuştur. Osmanlılar, üç kıtada hakimiyet kurmuştur.

Dünya tarihinin en uzun süreli devletlerinden biridir. En geniş sınırları, Doğu Avrupa, Güneybatı Asya, Kuzey Afrika ve Atlas Okyanusu’na ulaşmıştır.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ