9.Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Cevapları Ekoyay

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

9.Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Cevapları Ekoyay

Ekoyay 9.Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Sayfa 51-59 Cevapları

Ekoyay Yayıncılık 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı sayfa 51- 59 çözümlerini sizlerle paylaşıyoruz. Ses bilgisi ve telaffuz konusunun bulunduğu üçüncü ünitede etkinlik cevaplarını, anlama yorumlama soruları, değerlendime sorularını sizler için cevaplandırdık. Sayfa sayfa cevaplandırdığımız lise 1 dil ve anlatım ders kitabı cevaplarını paylaşmaya devam edeceğiz. yazılı soruları, ders kitabı cevapları, ders notları, soru bankası, eğitim öğretim dokümanları alanında başarılı bir şekilde devam etmektedir. Ortaöğretim 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevaplarını sitemizden takip edebilirsiniz. 

3.Ünite Ses Bilgisi ve Telaffuz

Türkçenin Ses Özellikleri

Hazırlık

-Sınıf kurallarına uymadan ders dinlemek veya trafik kurallarına uymadan bir yerden bir yere gitmek çok zordur. Kuralların, düzenin olmadığı yerlerde verimli çalışma ve başarı beklenemez.

-İngiliz turistler ülkemize geldiklerinde kurallara uyarlar.

Sayfa 52

İnceleme

-Bu kelimelerde kullanılan ünlülerin tümü ince veya kalındır. Buna göre kelimelerin seçiminde ünlülerin ahenk içinde olmasına özen gösterilmiştir. Sonra, ekler sözcüklere eklenirken ünlü daralmasına veya yuvarlaklaşmasına uğrayabilir.(dır-dir-dur-dür)

-gönlümle-   gönül(isim kökü)-üm(iyelik 1.tekil kişi)-le(bağlama edatı)

Oturdum- otur-(fiil kökü)-du(hikaye zaman eki)-m(1.tekil şahıs eki)

1.Etkinlik

—a,ı,o,u seslerini telaffuz ederken dilimiz geride; e,i,ö,ü seslerini söylerken biraz daha ileridedir.

—a,e,ı,i sesleri düz ünlüler; o,ö,u,ü sesleri ise yuvarlak ünlüler olarak adlandırılır. Yuvarlak ünlüleri söylerken dudaklarımız yuvarlak bir şekil alır.

—a,e,o,ö sesleri geniş; ı,i,u,ü  sesleri ise dar ünlülerdir. Geniş ünlüleri söylerken ağzımız daha çok açılır.

— Kalın ünlüler(a,ı,o,u), ince ünlüler(e,i,ö,ü), düz ünlüler(a,e,ı,i), yuvarlak ünlüler( o,ö,u,ü), geniş ünlüler( a,e,o,ö), dar ünlüler(ı,i,u,ü)

2.Etkinlik

Dudaklar( b,f,m,p,v)

Dişler( c,ç,d,j,ı,n,r,s,ş,t,z)

Damak (g,ğ,k,y)

Gırtlak (h)

Bir çırpıda söylenen, seslendirme sırasında kesintiye uğrayan ünsüzlere süreksiz ünsüz denir. Bu ünsüzlere süreksiz denmesinin sebebi seslerin tek başlarına telaffuz edilişinde ses devamlılığının olmamasıdır.

e- sesi olmadan tek başına söylendiğinde bile uzun süre sürdürülebilen ünsüzler sürekli ünsüzlerdir. Ses devamlılığı söz konusu olduğundan bu ünsüzlere böyle bir ad verilmiştir.

Sayfa 53

3.Etkinlik

Sürekli ünsüzler( f,h,s,ş,ğ,l,m,n,r,v,y,z)

Süreksiz ünsüzler (ç,k,p,t,b,c,d,g)

Sert ünsüzler (f,s,t,k,ç,ş,h,p)

Yumuşak ünsüzler (ğ,l,m,n,r,v,y,z,b,c,d,g)

4.Etkinlik

Oturdum (kalın-kalın-kalın)

Uzaklarda(kalın-kalın-kalın-kalın)

Gönlümle(ince-ince-ince)

Gezinenler(ince-ince-ince-ince)

—Çok heceli kelimelerde ünlülerin tümünün ince veya kalın olmasına büyük ünlü uyumu kuralı denir.

Sayfa 54

5.Etkinlik

—ağarırken: Büyük ünlü uyumuna aykırıdır. Çünkü –ken eki bu uyumu çoğu zaman bozar.

Hayalet: Yabancı kelimelerin genelinde büyük ünlü uyumu yoktur.

—koşar-koşarken(uymaz)

Din-dindaş(uymaz)

Sınıfta-sınıftaki(uymaz)

Yeşil-yeşilmtrak(uymaz)

Akşam-akşamleyin(uymaz)

Gel-geliyor(uymaz)

6.Etkinlik

—oturdum(yuvarlak, dar-yuvarlak, dar-yuvarlak)

Uzaklarda(dar-yuvarlak, düz-yuvarlak, düz-yuvarlak, düz-yuvarlak)

Nerdesin (düz-geniş, düz-geniş, düz-dar)

Gezinenler(düz-geniş, düz-dar, düz-geniş, düz-geniş)

—İlk ünlüsü düz olan kelimelerde düğer ünlüler de düz veya dar olur. (adam, akıl, gece, devir)

İlk ünlüsü yuvarlak olan kelimelerde, diğer ünlüler düz ya da yuvarlak olur.(orman, döşek, gönül)

Sayfa 55

—miyim(uyar), şeylerin(uyar), çocuk(uyar), alemim(uyar), farksız(uyar), odam(uyar), içine(uyar),

Bu kelimelerde büyük ünlü uyumuna uyanlar aynı zamanda küçük ünlü uyumuna da uyarlar. Büyük ünlü uyumuna aykırı olan kelimelerde küçük ünlü uyumu aranmaz. Şiirdeki “ben, bu, iç” kelimeleri tek heceli olduğundan ünlü uyumları aranmaz.

7.Etkinlik

— Türkçede eklerin kelimelere eklenmesinde kelimelerin son sesine göre sertleşme olayı meydana gelebilir. Eklerin sertleşmesinin nedeni telaffuzun daha kolay oluşmasıdır.

8.Etkinlik

—ağaç, kanat, çorap, uçak

—ilaç- ilacı(ünsüz yumuşaması)

Kitap-kitabı(ünsüz yumuşaması)

İlaç-ilaçtan(ünsüz benzeşmesi)

Kilit-kilitçi(ünsüz benzeşmesi)

Bu kelimelerin sonunda sert ünsüzler vardır. Kelimelere eklenen –de, -den, -di, -ci, -cik eklerinin başındaki yumuşak ünsüzler benzeşme yoluyla sertleşebilir. –te, -ten, -çi, -çik şekline dönüşür.

Sayfa 56

9.Etkinlik

—Ünsüz benzeşmesine neden olanlar ( f,s,t,k,ç,ş,h,p)

Ünsüz yumuşamasına uğrayanlar (p,ç,t,k—b,c,d,g)

10.Etikinlik

Ufak-cık (ufacık),   çabuk-cak(çabucak),  sıcak-cık(sıcacık),    üst-teğmen (üsteğmen),  küçük-ül-düm(küçüldüm),  olmaz mı (olma mı)

11.Etkinlik

—Ünsüz düşmesi olmuştur. Bunu anlamak için kelimelerdeki ekleri çıkartırız.

—oğul(oğlu), burun(burnu), akıl(akla), ömür(ömrü), alın(alnı), fikir(fikrin), omuz(omzu), emir(emri), şükür(şükrü)

—- ünlü düşmesi olur.

— şehir(şehri), kayıp-ım(kaybım), sabır (sabrı), boyun-un(boynun)

Sayfa 57

12.Etkinlik

Hayva (ünsüz türemesi),  gelirkene ( ünlü türemesi),  havludan (ünsüz türemesi), govanın( ünsüz yumuşaması), börümcekler ( ünsüz türemesi), irecep( ünlü türemesi), toplamaya, kovayı, üstüne ( kaynaştırma)

13.Etkinlik

-yor eki kendinden önce gelen ve sonunda geniş ünlü bulunan fiillerde daralmaya neden olur. –a, -e ünlülerini  -ı, -i, -u, -ü ye çevirir.

Sayfa 58

— Bu kelimelerde ses olayı olmamıştır. Eğer bu kelimelerin sonuna –yor ekini getirseydik tümünün sonundaki düz ünlüler daralırdı.

Anlama Yorumlama

— Bu kelimelerin sonunda –k ve –ç sert ünsüzleri vardır. Bunların aldığı –da eki –ta; -dik eki –tik biçiminde sertleşmiştir. Ünsüz sertleşmesi (f,s,t,k,ç,ş,h,p) ünsüzleriyle biten kelimelerde görülür. Dolayısıyla “uzaklarda” ve “konuşurduk” kelimelerinde benzeşmenin olması mümkün değildir.

—Türkçe kelimelerde orta hece ünlüsü vurgusuzdur. Son hecesinde dar ünlü bulunan ve ünsüzle biten bu kelimeye ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde orta hecedeki dar ünlü düşer. Bu kelimelere –de ve –ler eki geldiğinde  ünlü düşmesi olmaz. Çünkü bu ekler ünsüzle başlamıştır.

Sayfa 59

— Ses olayları Türkçenin söyleyiş ve telaffuzunu kolaylaştırır. Yabancı dillerden gelen kelimeleri dilimizin kurallarına uydurur.

Ölçme ve Değerlendirme

1)kalın-ince, düz-yuvarlak, dar-geniş

2) Bir kelime sert ünsüzler olan (f,s,t,k,ç,şh,p) harflerinden biri ile bitiyorsa bu kelimeye gelen  (c,d,g) harfleriyle başlayan ekler sertleşerek (ç,t,k) olur. Ünsüz benzeşmesine ünsüz uyumu da denir.

3) ince, düz, geniş

4) –ki, -yor, -ken, -leyin, -mtırak, -gil, -daş                   

Yazı dilinde birlik

5) DDY

6)E

7)A

8)A

2013 2014 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları, 2013 2014 dil ve anlatım ders kitabı, 9 dil ve anlatım ders kitabı , 9.sınıf dil ve anlatım 3.ünite cevapları, 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları 2013 2014, 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları 51.sayfa, 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları 52.sayfa, 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları 53.sayfa, 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları 54.sayfa, 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları 59.sayfa, 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları ekoyay, 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları ekoyay yayıncılık, 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları sayfa 55, 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları sayfa 58, dil ve anlatım 9.sınıf kitap çözümleri, Dil ve anlatım kitap cevapları ekoyay, Ekoyay 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları, Ekoyay dil ve anlatım kitap cevap, Ekoyay dokuzuncu sınıf dil ve anlatım kitap, Ekoyay kitap cevapları 9, Ekoyay kitap cevapları lise 1,Ekoyay yayıncılık 9.sınıf dil ve anlatım ders kitabı cevapları, dil ve anlatım 9 kitap cevapları, Kitap cevapları 9.sınıf dil ve anlatım, Lise 1 dil ve anlatım ders kitabı cevapları

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ